Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Gökhan Akdemir, Stanford Üniversitesi’nden araştırmacıların bilim dergisi Nature’da yayınlanan bir araştırmada kan testiyle 11 organ ve dokudaki proteinleri inceleyerek, organların hızlı yaşlanıp yaşlanmadığının önceden tespit edilebileceğini ortaya koyduğunu belirtti.
Prof. Dr. Akdemir, bu araştırmanın gelecekte daha uzun ömre giden yolda çığır açabileceğini söyledi.
Prof. Dr. Akdemir, yapay zekâ kullanılarak uygulanan yeni bir kan testi yöntemi ile artık organların yaşlanma riskinin önceden belirlenebileceğini belirtti.
Prof. Dr. Akdemir, “Yapılan çalışmalar, bazı organlarımızın bizden daha hızlı yaşlanabildiğini gösteriyor. Bu nedenle özellikle dengesiz beslenme, düzensiz uyku, hareketsiz yaşam, sigara, alkol ve stres gibi çevresel riskleri azaltmamız gerekiyor” sözlerini kullandı.
Prof. Dr. Gökhan Akdemir, organların durumunu gösteren radyolojik testlerin sadece görüntüleme yöntemleri olduğunu, moleküler veya genetik bir inceleme olmadığını söyledi.
Akdemir, ABD’deki Stanford Üniversitesi’nde yapılan yeni bir çalışmada ise, kan örneklerinde organlara özgü proteinlerin tespit edildiğini ve bunların yaşlanma ve hastalık riski ile ilişkili olduğunu belirtti.
Akdemir, “Single-cell RNA sekanslaması” adlı yeni bir yöntem kullanılarak, 11 farklı organın yaşlanan ve hastalıklı hücrelerindeki protein değişikliklerinin yapay zekâ ile hesaplandığını anlattı.
Akdemir, bu çalışmanın hem hastalıkların hem de yaşlılığın getirdiği problemlerin önceden tespit edilmesine imkân sağlayacağını ifade etti.
Prof. Dr. Akdemir, organlarımızın yaşlanma hızını belirleyen en önemli etmenlerin yaşam tarzı ve çevre olduğunu belirtti.
Fakat genetik faktörlerin de göz ardı edilmemesi gerektiğini Prof. Dr. Akdemir, vurguladı.
Prof. Dr. Akdemir, kan testiyle bir organın hızlı yaşlandığının anlaşılabileceğini ve bu durumda yapılması gerekenleri şöyle anlattı:
“Eğer bir kişinin beyni veya kalbi hızlı yaşlanıyorsa, bu organa acil bir şekilde müdahale etmek yerine, önce yaşam tarzını değiştirmek lazım. Bunun için beslenmeye, egzersize, hipertansiyon ve diyabet gibi hastalıkların tedavisine, sigara ve alkolün bırakılmasına dikkat etmek gerekir. Kan testinde hangi proteinlerin organlarınızı hızlı yaşlandırdığı ortaya çıkınca, ona göre hareket etmeniz lazım.”
“TIP BAŞTAN YAZILACAK”
Prof. Dr. Akdemir, organların yaşlanma durumunu gösteren kan testinin yakında kullanıma gireceğini ve bu sayede sağlıklı olsak bile organlarımızın ve genel sağlığımızın durumunu öğrenmek için periyodik olarak kan testi yaptırmamız gerekebileceğini söyledi.
Prof. Dr. Akdemir, çevresel ve ailesel risk faktörlerine sahip olan kişilerin ise daha sıkı takip edileceğini belirtti.
Prof. Dr. Akdemir, bu kan testinin yeni bir test olduğunu ancak patentinin henüz alınmadığını da hatırlattı.
Prof. Dr. Akdemir, “Bu kan testi, organlarla ilgili yapılan en doğru ve en önemli bir test olacak. Bu yeni yöntemin adı Multiomic çalışmalar. Tıp baştan yazılacak. Anatomisi, fizyolojisi, hastalıkları, tanıları ve tedavileri. Bu test sayesinde ilk kez kişiye özel bir tıp mümkün olacak” dedi.
“SİGARA, ALKOL VE STRES UZAK DURUN”
Prof. Dr. Akdemir, son olarak organların sağlıklı kalması ve uzun yaşamak için nelere dikkat etmemiz gerektiğini anlattı.
Akdemir, “Genlerimizi değiştiremeyiz ama yaşlılığımız için erken yatırım yapmalıyız. Beslenmemize, uykumuza, sporumuza dikkat etmeliyiz. Sigara, alkol ve stresten uzak durmalıyız” diyerek sözlerini tamamladı.
